Ι.Μ. Αιτωλίας & Ακαρνανίας: Ποιμαντορική Εγκύκλιος Θεοφανείων

Προς  τον  ἱερὸν  κλῆρον,  τὶς  μοναστικὲς  ἀδελφότητες  και  τον  εὐσεβῆ  λαὸ  τῆς  καθ’  ἡμᾶς  θεοσώστου  Ἱερᾶς  Μητροπόλεως.

Ἀγαπητοὶ πατέρες καὶ ἀδελφοί,

Ἑορτάσαμε τὰ Χριστούγεννα∙ τὸ μυστήριο τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Σήμερα ἑορτάζουμε τὸ δεύτερο μεγάλο μυστήριο. Τὸ μυστήριο τῆς Βαπτίσεώς Του. Ἑορτάζουμε τὴν ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων.

Μᾶς συγκινεῖ, μᾶς διδάσκει, μᾶς τονώνει, μᾶς οἰκοδομεῖ, μᾶς ἀνυψώνει, μᾶς χαροποιεῖ ἡ ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων. Γιατί ἀγαπητοί;

Α) Μέσα σὲ αὐτὴ τὴν ἑορτὴ ἀποκαλύπτεται ἡ Τριαδικὴ Θεότητα.

Μᾶς λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος: «Ὅταν βαπτίσθηκε ὁ Ἰησοῦς, ξαφνικὰ ἄνοιξαν γι’ Αὐτὸν οἱ οὐρανοὶ καὶ εἶδε τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ νὰ κατεβαίνει μὲ ἐξωτερικὴ μορφὴ ποὺ ἔμοιαζε μὲ περιστέρι καὶ νὰ ἔρχεται ἐπάνω Του. Καὶ τότε ἀκούσθηκε μία φωνὴ ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς ποὺ ἔλεγε: “Αὐτὸς εἶναι ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητὸς στὸν ὁποῖο εὐαρεστήθηκα”» (Ματθ. γ’, 16-17).

Ποτὲ δὲν εἶχαν φανῆ τόσο καθαρὰ τὰ τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ ὅσοι ἦταν ἐκεῖ, κυρίως ὁ Τίμιος Πρόδρομος, ἐγνώρισαν τὸ τριαδικὸν τῆς Θεότητος.

Μὲ τὴν ἐμφάνισι τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ τὴν ὁμολογία τοῦ Τιμίου Προδρόμου γνωρίσαμε κι ἐμεῖς τὸν Τριαδικὸ Θεό, καὶ σὰν αὐτόπτες μάρτυρες ὁμολογοῦμε: «Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον».

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς διδάσκει ὅτι ὁ Τριαδικὸς Θεὸς φανερώθηκε κατὰ τὴν δημιουργία, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ἀναδημιουργία τοῦ ἀνθρώπου.

Ὅπως ὁ Τριαδικὸς Θεὸς ἀπεφάσισε τὴν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου καὶ εἶπε: «ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ’ εἰκόνα ἡμετέραν καὶ ὁμοίωσιν» (Γεν. α’, 26), ἔτσι καὶ τώρα μὲ τὴν Βάπτισι τοῦ Χριστοῦ ἄρχισε ἐπισήμως τὸ ἔργο Του γιὰ τὴν ἀναδημιουργία καὶ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.

Β) Ἐκεῖ στὸν Ἰορδάνη ποταμό, μὲ τὴ Βάπτισί Του ὁ Κύριος φανερώνει μία ἀκόμα φορὰ τὴν ἄκρα Ταπείνωσί Του καὶ τὴν ἄκρα Ὑπακοή Του.

Ἂν ὁ Ἀδὰμ ἔπεσε διὰ τῆς ὑπερηφανείας του καὶ τῆς παρακοῆς του, ὁ νέος Ἀδάμ, ὁ Χριστός, ἦλθε καὶ ἀνόρθωσε τὸ ἀνθρώπινο γένος μὲ τὴν ταπείνωσί Του καὶ τὴν ἀπόλυτο ὑπακοὴ Του, γενόμενος «ὑπήκοος μέχρι θανάτου» σταυρικοῦ στὸν Πατέρα.

Ἔτσι ἄφησε σ’ ἐμᾶς ὑπογραμμὸν «ἵνα ἐπακολουθήσωμεν τοῖς ἴχνεσιν Αὐτοῦ» (Α’ Πέτρ. β’, 21).

Γ) Μᾶς χάρισε ὁ Κύριος μὲ τὴν Βάπτισί Του τὴν «δι’ ὕδατος καὶ πνεύματος» ἀναγέννησί μας (Ἰωάν. γ’, 6), τὸ δικό μας μυστήριο τοῦ βαπτίσματος.

Κατέβηκε γυμνὸς ὁ Κύριος μέσα στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνου, γιὰ νὰ πάρῃ τὸν γυμνὸ ἀπὸ Χάρι Θεοῦ ἄνθρωπο καὶ νὰ τὸν ἀναγεννήσῃ, νὰ τὸν ἀναστήσῃ, νὰ τὸν ἐλευθερώσῃ ἀπὸ τοὺς ἀκαθάρτους χιτῶνες τῆς ἁμαρτίας καὶ τῶν παθῶν καὶ νὰ τὸν ἐνδύσῃ τὴ νέα στολὴ τῆς καθαρότητος, τὴ στολὴ τῆς ἀφθαρσίας.

Ὅλα ἔγιναν ἀπὸ τὸν Κύριο «δι’ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν», ὅπως ὁμολογοῦμε στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως.

Ἐκεῖ, μέσα στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνου ἔφερε καὶ τὴ χάρι Του, ἡ ὁποία τὸν ἀκολούθησε καὶ ἁγίασε τὰ ὕδατα καὶ τὰ στοιχεῖα ὅλης τῆς φύσεως, τὴν φύσι ὅλη. «Τᾶς τῆς φύσεως ἡμῶν γονάς ἠλευθέρωσε».

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς σημειώνει, ὅτι ὁ Κύριος βαπτίστηκε γιὰ νὰ συντρίψη τὰς κεφαλὰς τῶν δρακόντων στὸ νερό, ἐπειδὴ ὑπῆρχε ἡ ἀντίληψη ὅτι οἱ δαίμονες κατοικούσαν μέσα στὸ νερό. Γιὰ νὰ πλύνῃ τὴν ἁμαρτία, γιὰ νὰ ἁγιάσῃ τὸν Βαπτιστή, γιὰ νὰ ἀποκαλύψῃ τὸ μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἀλλὰ καὶ νὰ γίνῃ τύπος καὶ ὑπογραμμὸς τοῦ δικοῦ μας βαπτίσματος, ποὺ εἶναι τέλειο βάπτισμα καὶ γίνεται μὲ ὕδωρ καὶ Πνεῦμα Ἅγιον.

Ἡ Βάπτισι τοῦ Χριστοῦ φέρει σήμερα στὸ νοῦ μας τὸ προσωπικό μας βάπτισμα, τὸ ὁποῖο συνέστησε ὁ Θεάνθρωπος Λυτρωτής. Ἐμεῖς οἱ χοϊκοὶ καὶ ἀδύναμοι, μὲ τὸ βάπτισμά μας ἀπαλλασσόμαστε ἀπὸ τὸ βάρος καὶ τὴν ἐνοχὴ τῶν ἁμαρτιῶν μας, παύουμε νὰ εἴμαστε δέσμιοι τοῦ κακοῦ, ἀποπλύνουμε τὸν ρύπον τῆς ψυχῆς μας, πολιτογραφούμαστε στὸν οὐρανό, ἐντασσόμαστε ὡς μέλη στοὺς κόλπους τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀποκτοῦμε τὴν υἱοθεσία ἀπὸ τὸν Θεό, φοροῦμε τὸν πανάγιο χιτώνα, ντυνόμαστε τὸν Χριστό, ἀφοῦ κατὰ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο: «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε Χριστὸν ἐνεδύσασθε» (Γαλ. γ’, 27).

Πέρα ἀπὸ αὐτά, ὁ Κύριος μὲ τὴ Βάπτισί Του, στὸν Ἰορδάνη ποταμό, ἁγίασε καὶ τὰ νερά. Γι’ αὐτὸ τὴν σημερινὴ ἡμέρα τῶν Θεοφανείων τελοῦμε τὴν ἀκολουθία τοῦ ἁγιασμοῦ τῶν ὑδάτων καὶ παρακαλοῦμε τὸ Πανάγιο Πνεῦμα, νὰ ἁγιάσῃ τὰ ὕδατα.

Ἀγαπητοὶ πατέρες καὶ ἀδελφοί,

Σήμερα, αὐτὴ τὴ λαμπρὴ ἡμέρα, ἀκούγοντας τὰ ἱερὰ κείμενα καὶ ζῶντας τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Λειτουργίας, ἄς εὐχαριστήσουμε μὲ ὅλη μας τὴν ψυχή, τὸν Βαπτισθέντα Κύριο μὲ θερμὴ πίστι γιὰ τὸ ὅτι κατὰ τὴν Βάπτισί Του ἀπεκάλυψε σὲ ἐμᾶς τοὺς ἁμαρτωλοὺς τὴν Τριαδικὴ Ὑπόστασι τῆς Θεότητος.

Νὰ Τὸν εὐχαριστήσουμε γιὰ τὴν ἄκρα Ταπείνωσί Του καὶ τὴν ἄκρα Ὑπακοή Του. Νὰ Τὸν παρακαλέσουμε θερμὰ νὰ μᾶς φωτίση καὶ νὰ μᾶς βοηθήσει κι ἐμᾶς νὰ κατανοήσουμε πώς ὀφείλουμε νὰ μάθουμε καὶ νὰ καλλιεργήσουμε τὴν ταπείνωσι καὶ τὴν ἄνευ ὅρων ὑπακοὴ στὸ ἅγιο θέλημά Του.

Νὰ Τὸν δοξάσουμε, γιατὶ μὲ τὴν Βάπτισί Του μᾶς ἀπεκάλυψε ὅτι εἶναι ὁ Θεὸς ὁ ἀληθινός, ὁ Σωτήρας καὶ Λυτρωτής μας. Ἡ μαρτυρία τοῦ Πατρὸς ὅτι ὁ βαπτιζόμενος δὲν εἶναι ἕνας κοινὸς ἄνθρωπος, ἀλλὰ ὁ Υἱὸς Του ὁ ἀγαπητός, δείχνει τὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Καὶ τέλος, μὲ καρδιακὴ καὶ ὁλόψυχη εὐγνωμοσύνη, νὰ Τὸν εὐχαριστήσουμε γιὰ τὸ μυστήριο τοῦ βαπτίσματος πού μᾶς χάρισε, καὶ στὸ ὁποῖο μᾶς δέχθηκε.

Χρέος μας, νὰ κρατήσουμε τὸν χιτώνα ποὺ λάβαμε μὲ τὸ βάπτισμά μας ἀμόλυντο, καθαρό, ἁγιασμένο, γιὰ νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ ζοῦμε αἰωνίως μὲ τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

Μετὰ πατρικῶν εὐχῶν,

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο ΑΙΤΩΛΙΑΣ  ΚΑΙ  ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ  ΚΟΣΜΑΣ