Ενημέρωση :Τι είναι το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής; Μπορούμε να το προλάβουμε;

Του Νίκου Φούντα MD,MSc,Ειδικού Καρδιολόγου

Συχνά ακούμε για ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής και οι περισσότεροι αναρωτιούνται τι είναι και πως μπορεί κάποιος άνθρωπος να προστατευθεί.

Ανεύρυσμα καλούμε την αύξηση του μεγέθους μιας αρτηρίας, πάνω από το 50% του φυσιολογικού της μεγέθους. Κάθε αρτηρία μπορεί να γίνει ανευρυσματική, συχνότερα όμως τα ανευρύσματα παρατηρούνται στην αορτή.

Η αορτή είναι το μεγάλο αγγείο που ξεκινά από την καρδιά, διασχίζει τον θώρακα, εν συνεχεία την κοιλιά και τελικά διχάζεται στην λεκάνη. Η αορτή δίνει κλάδους για να φτάσει το αίμα σε ολόκληρο το σώμα.

Το τμήμα της αορτής που παρουσιάζει συχνά ανεύρυσμα είναι αυτό της κοιλιάς (κάτω από το επίπεδο του διαφράγματος), και εκεί εντοπίζεται το λεγόμενο ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής.

Τι ονομάζεται ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής;

Το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής είναι η διάταση της κοιλιακής αορτής. Η φυσιολογική διάμετρος της κοιλιακής αορτής είναι περίπου 2 εκατοστά. Το ανεύρυσμα μπορεί να έχει διάμετρο αρκετές φορές τη διάμετρο της φυσιολογικής κοιλιακής αορτής.

Ποια είναι τα συμπτώματα του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής;

Στους περισσότερους ασθενείς δεν παρουσιάζεται κανένα σύμπτωμα. Στους ασθενείς που εμφανίζουν συμπτώματα το πιο συχνό είναι ο πόνος, στην κοιλιακή χώρα (γύρω από τον ομφαλό), στην οσφύ ή στο θώρακα. Άλλοι ασθενείς αναφέρουν ότι αισθάνονται μια μάζα που σφύζει πίσω από τον ομφαλό ή ναυτία, έμετο και αίσθηση πλήρωσης του στομάχου μετά από μικρά γεύματα.

Γιατί δημιουργείται το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής;

Με την πάροδο των ετών το τοίχωμα της κοιλιακής αορτής μπορεί να εκφυλιστεί, γεγονός που σε συνδυασμό με την παρουσία αθηρωματικής νόσου, τραυματισμού ή γενετικής διαταραχής μπορεί να δημιουργήσει ανεύρυσμα.

Ποιοι πρέπει να ελέγχονται για την πιθανή παρουσία ανευρύσματος;

Όλοι όσοι έχουν περάσει το 50ο έτος της ηλικίας τους, ιδιαίτερα όσοι καπνίζουν, έχουν αρτηριακή υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, περιφερική αγγειοπάθεια, στεφανιαία νόσο ή κληρονομικότητα.

Πως γίνεται η διάγνωση του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής;

Ο γιατρός μπορεί να ανακαλύψει το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής με μια απλή κλινική εξέταση. Η ψηλάφηση μάζας που σφύζει στην κοιλιακή χώρα θέτει την υπόνοια του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται εύκολα με υπερηχογράφημα  κοιλιακής αορτής.

Η αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας είναι απαραίτητη στη συνέχεια για τον προσδιορισμό των ανατομικών χαρακτηριστικών του ανευρύσματος, πληροφορία χρήσιμη για τον σχεδιασμό της επεμβατικής αντιμετώπισης.

Πρέπει να παρακολουθείται το ανεύρυσμα αφού διαγνωσθεί;

Όταν το ανεύρυσμα είναι μικρό χρειάζεται περιοδικός έλεγχος της διαμέτρου του ανευρύσματος, είτε με υπερηχογράφημα είτε με αξονική τομογραφία.

Πως αντιμετωπίζεται το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής;

Η οριστική αντιμετώπιση του ανευρύσματος είναι μόνο χειρουργική.

Πότε πρέπει να χειρουργείται το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής;

Όταν η διάμετρος του ανευρύσματος είναι μεγαλύτερη από 4,5-5 εκατοστά ή αυτό αυξάνει ταχέως σε διάμετρο.

Γιατί πρέπει να αντιμετωπίζεται;

Υπάρχει κίνδυνος απότομης ρήξης του ανευρύσματος, που θα οδηγήσει σε αιμορραγία με πιθανά θανατηφόρα αποτελέσματα.

Ποιες μέθοδοι χειρουργικής αντιμετώπισης υπάρχουν;

Μπορεί να γίνει ανοικτή χειρουργική επέμβαση ή ενδαγγειακή αποκατάσταση.

Μπορώ να εμποδίσω την εμφάνιση ενός αορτικού ανευρύσματος;

Πολλές φορές οι γονιδιακοί παράγοντες είναι πολύ ισχυροί και έτσι δεν είναι δυνατόν κάποιος να αποφύγει την εμφάνιση ενός ανευρύσματος.

Παρ’όλα αυτά, πολλοί υποψήφιοι ασθενείς για ανεύρυσμα μπορεί να το αποφύγουν ακολουθώντας τις παρακάτω οδηγίες:

Διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα είναι ο ισχυρότερος εξωτερικός παράγοντας για την εμφάνιση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής. Οι καπνιστές έχουν 8 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν ανεύρυσμα σε σχέση με τους μη καπνιστές. Η νικοτίνη προκαλεί σπασμό στις αρτηρίες και αυτό σημαίνει αύξηση των πιέσεων μέσα σε αυτές. Επιπλέον, το κάπνισμα εμποδίζει τις διαδικασίες επούλωσης του αρτηριακού τοιχώματος.

Έλεγχος της αρτηριακής πιέσεως. Η υπέρταση αναγκάζει την καρδιά να δουλεύει εντονότερα για να ‘σπρώξει’ το αίμα μέσα από τις αρτηρίες, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στα τοιχώματά τους. Επιπλέον, σε ένα αδύναμο (γονιδιακά) αορτικό τοίχωμα, η αυξημένη πίεση οδηγεί γρηγορότερα σε αύξηση του μεγέθους της αορτής. Απέφυγε τις μεγάλες ποσότητες αλατιού, οι οποίες αυξάνουν την αρτηριακή πίεση.

Έλεγχος της δίαιτας και του σωματικού βάρους. Οι λιπαρές τροφές είναι η βασική αιτία για την συσσώρευση υλικού μέσα στις αρτηρίες, το οποίο όχι μόνο τις μπλοκάρει και εμποδίζει την ροή του αίματος μέσα σε αυτές, αλλά προκαλεί, επίσης, βλάβη στο αορτικό τοίχωμα.
Έλεγχος χοληστερίνης στο αίμα είτε με διατροφή ,είτε με φαρμακευτική αγωγή.
 
   5 .Σωματική άσκηση με πρόγραμμα.

Φούντας Χρ.Νικόλαος 

MD,MSc-Ειδικός Καρδιολόγος