Γράφει ο κ.Γκιάφης Αναστάσιος
Χειρουργός-ουρολόγος
Συντονιστής διευθυντής Ουρολογικής
κλινικής Γ.Ν.Αγρινίου
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ - ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι μια από τις πιο συχνές ασθένειες που αντιμετωπίζουν οι ουρολόγοι. Οι περισσότεροι καρκίνοι της ουροδόχου κύστης είναι καρκινώματα του μεταβατικού επιθηλίου και σπάνια προέρχονται από τα τοιχώματα της κύστεως όπως τα λειώματα, λειομυοσαρκώματα ή το συνδετικό ιστό, όπως τα ινώματα, ινομυοσαρκώματα κ.λ.π.
Α.ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ
1)Συχνότητα εμφάνισης
Η ουροδόχος κύστη είναι ο πιο συχνός τόπος εμφάνισης καρκίνων του ουροποιητικού συστήματος. Στους άντρες, είναι ο τέταρτος κατά σειρά συχνότερος καρκίνος μετά τον καρκίνο του προστάτη, του πνεύμονα και του παχέως εντέρου, θεωρούμενος υπαίτιος για το 10 τοις εκατό όλων των περιπτώσεων καρκίνου ( Silverberg et al. ,1990 ). Στις γυναίκες, είναι η όγδοη κατά σειρά πιο συχνή αιτία καρκίνου, και υπολογίζεται στο 4 τοις εκατό του συνόλου των καρκίνων (Silverberg et al ., 1990 ).
2)Θνησιμότητα-Φύλο και Φυλή
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι η τέταρτη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άντρες, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα , του προστάτη και του παχέως εντέρου, με ποσοστό που ανέρχεται στο 5 τοις εκατό των θανάτων από καρκίνο στους άντρες (Silverberg et al., 1990). O καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι υπαίτιος για το 3 τοις εκατό περίπου του συνόλου θανάτων από καρκίνο στις γυναίκες. Τα ποσοστά θνησιμότητας στους λευκούς (6 τοις εκατό για τους άντρες και 1,7 τοις εκατό για τις γυναίκες ) είναι συγκρίσιμα με αυτά των μαύρων (4,2 τοις εκατό στους άνδρες και 2,4 τοις εκατό στις γυναίκες ).
Σε ασθενείς με εντοπισμένους όγκους , το ποσοστό επιβίωσης 5 ετών είναι 88 τοις εκατό για τους λευκούς σε σύγκριση με 74 τοις εκατό για τους μαύρους. Σε ασθενείς με τοπικούς όγκους, το ποσοστό επιβίωσης 5 ετών είναι 44 τοις εκατό για τους λευκούς και 30 τοις εκατό για τους μαύρους. Σ’ αυτούς με απομακρυσμένες μεταστάσεις, το ποσοστό επιβίωσης 5 ετών είναι 9 τοις εκατό για τους λευκούς και 8 τοις εκατό για τους μαύρους. Γενικά, τα ποσοστά θνησιμότητας από τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης είναι γύρω στο 20 τοις εκατό ως προς την συχνότητα εμφάνισης της νόσου, το οποίο υποδεικνύει ότι οι περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο της ουροδόχου κύστης καταλήγουν από άλλα αίτια .
Μετά την δεκαετία του 1950, ο ρυθμός εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης αυξάνεται σταθερά .Η βελτίωση των διαγνωστικών τεχνικών και η αυξημένη διαθεσιμότητα των τεχνικών αυτών συνέβαλαν στην έγκαιρη διάγνωση της νόσου. Παρατηρείται σταθερή μείωση των ποσοστών θνησιμότητας από καρκίνο της ουροδόχου κύστης κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Η μείωση των ποσοστών θνησιμότητας οφείλεται κυρίως σε αύξηση των περιπτώσεων που η διάγνωση γίνεται στα αρχικά στάδια της νόσου αλλά επίσης, ως ένα βαθμό, και πιο αποτελεσματικές θεραπείες.
3)Ηλικία
Θεωρείται γενικά νόσος των ηλικιωμένων με μέση ηλικία διάγνωσης τα 67 με 70 έτη. Οι νεώτεροι ασθενείς φαίνεται να έχουν καλύτερη πρόγνωση γιατί παρουσιάζουν πιο συχνά επιφανειακούς, χαμηλής διαφοροποίησης, καρκίνους. Όλοι οι ασθενείς πρέπει να υποβάλλονται σε θεραπεία βάσει του σταδίου και της διαφοροποίησης της νόσου, ανεξάρτητα από την ηλικία τους (Katz et al.,1980).
4)Τοπικές και εθνικές διαφορές
Η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου της ουροδόχου κύστης αναφέρεται ότι είναι 30 με 50 τοις εκατό υψηλότερη στις βόρειες περιοχές των Ηνωμένων πολιτειών απ’ ότι στις νότιες .Είναι υψηλότερη στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Αγγλία απ’ ότι στην Ιαπωνία και την Φιλανδία. Στην Χαβάη , η συχνότητα εμφάνισης είναι διπλάσια στον λευκό πληθυσμό απ’ ότι στους Ιάπωνες. Υψηλά ποσοστά καρκίνου της ουροδόχου κύστης έχουν αναφερθεί επίσης στους Εβραίους.
Β.ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
1)Επαγγελματική έκθεση σε χημικές ουσίες
Tα χρώματα ανιλίνης, που εισήχθησαν στα μέσα του 19ου αιώνα για τη χρώση των υφασμάτων, είναι καρκινογόνα του ουροθηλίου. Άλλες χημικές ουσίες που έχει αποδειχθεί ότι προξενούν καρκίνο της ουροδόχου κύστης είναι η 2-ναφθυλαμίνη, το 4-αμινοδιφαινύλιο(ξενυλαμίνη), το 4-νιτροφαινύλιο, το 4,4-διαμινοδιφαινύλιο και το 2-αμινο-1-ναφθαλ, τα αέρια της καύσης και η αιθάλη από τα κάρβουνα, καθώς επίσης, ενδεχομένως, οι χλωριωμένοι αλειφατικοί υδρογονάνθρακες.
Υπολογίζεται ότι γύρω στο ένα τέταρτο με ένα τρίτο των καρκίνων της ουροδόχου κύστης στις Ηνωμένες Πολιτείες οφείλονται σε επαγγελματική έκθεση. Η λανθάνουσα περίοδος μπορεί να διαρκέσει περί τα 40 με 50 έτη , αλλά μια πιο εντατική έκθεση στο καρκινιγόνο μπορεί να μειώσει τη διάρκεια της λανθάνουσας περιόδου.
2)Κάπνισμα
H συχνότητα εμφάνισης της νόσου στους καπνιστές είναι τετραπλάσια απ’ ότι στους μη καπνιστές. Ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου συσχετίζεται με τον αριθμό των τσιγάρων, την διάρκεια του καπνίσματος, και το βαθμό εισπνοής του καπνού. Εκτιμάται ότι το ένα τρίτο των περιπτώσεων καρκίνου της ουροδόχου κύστης μπορεί να οφείλονται στο κάπνισμα.
3)Κατανάλωση καφέ και τσαγιού
Η κατανάλωση καφέ έχει ενοχοποιηθεί σε ορισμένες-αλλά όχι σε όλες –τις μελέτες όσον αφορά την αιτιολογία του καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
4)Κατάχρηση αναλγητικών
H κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων του αναλγητικού φαινακετίνης, που έχει χημική δομή ανάλογη με τις βαφές ανιλίνης, συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης του καρκινώματος του μεταβατικού επιθηλίου της νεφρικής πυέλου και της κύστης.
5)Συνθετικά γλυκαντικά
Mεγάλες δόσεις συνθετικών γλυκαντικών ουσιών, περιλαμβανομένης της σακχαρίνης και της κυκλαμάτης, έχει αποδειχθεί ότι προξενούν καρκίνο της ουροδόχου κύστης σε πειραματικές μελέτες με τρωκτικά.
6)Χρονία κυστίτιδα
Η χρονία κυστίτιδα παρουσία ουρηθρικών καθετήρων ή λίθων συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκινώματος των πλακωδών κυττάρων της κύστης. Το 2 έως δέκα τοις εκατό των παραπληγικών με μακροχρόνια χρήση ουρηθρικών καθετήρων αναπτύσσουν καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Το 80 τοις εκατό των περιπτώσεων αυτών είναι καρκίνος του πλακώδους επιθηλίου.
7)Ακτινοβολία της πυέλου
Οι γυναίκες που υπεβλήθησαν σε ακτινοθεραπεία για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας έχουν διπλάσια έως και τετραπλάσια πιθανότητα εμφάνισης καρκινώματος του μεταβατικού επιθηλίου της ουροδόχου κύστης.
8)Κυκλοφωσφαμίδη
Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία με κυκλοφωσφαμίδη έχουν έως και εν- νεαπλάσια πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Ο μεταβολίτης του Cytoxan στα ούρα, η ακρολεϊνη, πιστεύεται ότι ευθύνεται για την αιμορραγική κυστίτιδα και τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης.
9)Ενδογενείς Μεταβολίτες της Τρυπτοφάνης
Oι ασθενείς με καρκίνο της ουροδόχου κύστης αναφέρεται ότι έχουν αυξημένα επίπεδα μεταβολιτών της τρυπτοφάνης. Τα υψηλά επίπεδα έχει αναφερθεί ότι σχετίζονται με την πιθανότητα υποτροπής του όγκου.
Σε πρόσφατες μελέτες αποδεικνύεται ότι οι ενδογενείς μεταβολίτες της τρυπτοφάνης δεν συμβάλλουν σε σημαντικό βαθμό στην ανάπτυξη καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Ωστόσο, ο συνδυασμός της τρυπτοφάνης με το 2-ακετυλαμινοφθορίδιο ή της τρυπτοφάνης με μία δίαιτα πτωχή σε πυριδοξίνη προκάλεσε καρκίνο της ουροδόχου κύστης σε πειραματόζωα .
10)Κληρονομικότητα
Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για μια κληρονομική αιτιολογία στις περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Έχουν υπάρξει αναφορές εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης σε οικογένειες .Μία εναλλακτική εξήγηση για την εμφάνιση του καρκίνου σε οικογένειες μπορεί να είναι η έκθεση στους ίδιους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Δύο διαφορετικά σχήματα γενετικής επίδρασης έχουν προταθεί για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης: ένα αυτοσωμικό επικρατές σχήμα που ευθύνεται για μικρό αριθμό περιπτώσεων κι ένα πολυπαραγοντικό, πολυγονικό σχήμα όπου ενέχονται γενετικές και περιβαλλοντικές αλληλεπιδράσεις.
Το άρθρο αναδημοσιεύετε από το agriniolike.gr με τη σύμφωνη γνώμη του κ.Γκιάφη,και είναι αναρτημένο στο oncology.gr.
|
